وظایف معاونت آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی
تاریخ انتشار: ۱۰ بهمن ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۹۷۶۷۷۲
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما؛ رادیو تهران، برنامه پل مدیریت، با آقای دکتر صفدر نیازی شهرکی معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی گفتگویی انجام داده است که به شرح ذیل می باشد.
سوال: یک تعریف ابتدایی از معاونت آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی برای ما بفرمایید آشنا بشویم با این معاونت چه کار‌هایی را انجام میدهد و چه وظایفی به عهده دارد
نیازی شهرکی: امنیت غذایی اصلی‌ترین وظیفه مجموعه جهاد کشاورزی است و استمرار این امنیت غذایی که داریم ما در زنجیره ارزش در زنجیره ارزش کالاها که تعریف می‌کنیم میگوییم تولید، تامین، تولید، فرآوری، بازاریابی و مصرف این کل زنجیره است در تامین که عموما عبارت از زمین، آب، سرمایه، نیروی انسانی، بذر و نهاد‌ها و مواد اولیه‌ای که در اختیار است آب و زمین که اصلی‌ترین مولفه هستند در تامین یک تولید آن در مدیریت و راندمانش و مسائلی که به این زمین و آب بر می‌گردد در بخش کشاورزی در حوزه معاونت آب و خاک است
سوال: و وظایف شما چگونه تعریف میشود چه عملکردی دارید
نیازی شهرکی: در بهره وری تولید یک موضوعی مطرح است در بحث امنیت غذایی بهره وری تولید، بهره وری تولید چیست میزان ماده خشکی که به ازای یک متر مکعب آب مصرفی در بخش کشاورزی تولید میشود این میزان چه قدر است یک کیلو و ۴۵۰ گرم و استان‌ها هم با هم متفاوت هستند این میزان میشود بهره وری خوب ارتقا بهره وری سه ضلع دارد یکی که ما راندمان آب و آبگیری را ارتقا بدهیم یعنی آبی که در اختیار داریم راندمان بگیریم ازش موضوع بذر، نهاده‌ها، خود بذر و مجموعه اقداماتی که در تحقیقات صورت میگیرد و یک موضوع هم داشت محصول است تغذیه، نحوه مکانیزاسیون و مواردی که هست در حوزه آب ارتقا راندمان آبیاری که این راندمان آبیاری عبارت است از نسبت آبی که در اختیار ریشه قرار میگیرد به کل آبی که ما به مزرعه میدهیم این میشود راندمان آبیاری که حالا در کل کشور تقریبا ۴۶، ۴۷ درصد است که خوشبختانه استان تهران یکی از استان‌های پیش رو و درصد ۶۵ درصد آبی که به مزرعه وارد میشود در اختیار ریشه گیاه است حالا وظیفه مجموعه آب و خاک برای این که پروژه‌های متعددی پیگیری می‌کنند ارتقای راندمان آبیاری در مزرعه است این یک وظیفه، وظیفه دوم موضوع حفاظت از خاک است به عنوان اصلی‌ترین بستر تولید که ما باید برای تولید آینده و نسل‌های آینده خودمان این خاک را حفظ کنیم.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
سوال: آقای دکتر در اخبار می‌شنویم که شنیده‌ها حاکی از این است که ۸۵ درصد آبیاری‌ها هدر می‌رود متاسفانه، اما شما می‌گویید در اختیار ریشه قرار میگیرد این را یک توضیح می‌فرمایید که چگونه است
نیازی شهرکی: ۸۵ درصد که هدر نمی‌رود اولا که نمی‌توانیم بگوییم هدر رفتن یک کلمه تندی است برای این بخش باید بگوییم از دسترس ریشه خارج میشود وانگهی عدد ۸۵ نیستعدد ۸۵ که مد نظر دوستان باشد این است که وزارت نیرو ادعا داردکه ۸۵ درصد آب در اختیار بخش کشاورزی است ۱۰ درصد شرب کشور ۵ درصد هم در اختیار صنعت این ۸۵ می‌تواند به آن باشد که بله دوستان در وزارت نیرو که ۸۵ درصد از منابع آب تولیدی کشور در اختیار بخش کشاورزی است
سوال: صحیح است؟
نیازی شهرکی: حالا با ۲ و ۳ درصد بله، چون استان‌ها کشور‌ها متفاوت است ما هم رقم دقیق محاسباتی نداریم، حالا ما در مجموعه وزارت کشاورزی اعتقاد داریم که عدد خیلی پایین‌تر است، چون در این ۱۰، ۱۵ سال گذشته ما مشکلات خشکسالی به شدت اذیت کرده منابع ما را از دسترس ما خارج کرده سد‌های ما بخشی شان خالی است از آب است این عدد ذهنی بوده الان این عدد نیست مضافا که آب شرب هم اضافه شده
سوال: همین را می‌خواهم سوال کنم این آب شرب را مد نظر دارند، یا آب‌های سطحی یا آب‌های چاه را مد نظر دارند؟
نیازی شهرکی: مجموعه آبی که تامین میشود نزدیک ۴۴۰ هزار چاه مجاز در کشور داریم، ۴۰۰ هزار غیر مجاز داریم، که دوستان وزارت نیرو خبردارند نزدیک ۴۱ هزار قنات داریم، آب‌های سطحی داریم، ایستگاه‌های پمپاژ داریم حدود ۲۰۰ سد بزرگ داریم سد‌های کوچک که الی ماشالا تمامی منابع آبی و آب‌های زیرزمینی یعنی آب‌های سطحی و زیرزمینی که در اختیار بخش کشاورزی قرار میگیرد که حدود ۷۴، ۷۵ میلیارد متر مکعب هست که این اصطلاحا میگوییم ۸۵ درصد کل آبی که سهم ما میشود، میشود همین ۷۴، ۷۵ میلیاردی که عرض کردم که خوب منابع متفاوتی دارد ۵۶ درصدش آب‌های زیرزمینی، قنوات، چاهها، و .... منابع آبی که داریم
سوال: وحالا استفاده بهینه از آب چگونه انجام میشود
نیازی شهرکی: در راستای ارتقای تامین منابع آبیاری ما یک پروژه‌هایی تعریف کردیم ما ۴۰۰ هزار کیلومتر در کل کشور کانال خاکی داشتیم که بخش اعظمی بتنی شده لاینینگ کردن، بتنی کردن، یا انتقال آب با لوله کانال خاکی است و نفوذ به شدت زیاد است پس ما باید تبخیر را و فرونشست آب را کنترل کنیم
سوال: به حداقل برسانیدنیازی
شهرکی: پس، لوله‌ها بتنی می‌شوند، کانال‌ها بتی می‌شوند این یک موضوعش یکی از پروژه‌های تعریف شده است
سوال: بعد هم هزینه‌های نگهداری این کانال هاست
نیازی شهرکی: موضوع دوم اجرای سیستم‌های نوین آبیاری که اصطلاحا میگوییم آبیاری تحت فشار، قطره‌ای و بارانی و مواردی که دارد که در کل کشور ما نزدیک ۲ میلیون ۹۰۰ هزار هکتار از ۸ و نیم میلیون اراضی آبی مان را مجهز کردیم به سیستیم آبیاری نوین که عدد بسیار درشت و قابل توجهی است این گام دوم، گام سومی که می‌کنیم بحث تجهیز و نوسازی اراضی است لاینینگ کردن، یکپارچه سازی اراضی، اصولا میگوییم تجهیز و نوسازی اراضی این هم یک موضوع است و موضوع بعدی مرمت قنوات است ما نزدیک ۴۱ هزار قنات عرض کردم در کل ۴۱ هزار رشته قنات در کل کشور داریم که این‌ها به مرور تخریب شده، ریزش داشتیم بازسازی و مرمت این قنوات و تامین آبی که وجود دارد در قنوات و انتقال به مزرعه هم یکی از پروژه‌هایی است که تعریف کردیم و انجام وظیفه می‌کنیم.
سوال: قنات‌ها چه قدر تاثیر دارند در سلامت خاک و محصولات غذایی که به دست ما می‌رسند
نیازی شهرکی: ۱۱ درصد منابع آبی بخش کشاورزی از قنوات است
سوال: در تهران
نیازی شهرکی: در تهران هم این موضوع را داریم حالا در سطح تهران را در خاطرم نیست، ولی در ل کشور ۱۱ درصد منابع آبی ما از همین ۷۵ میلیون متر مکعب توسط منابع قنواتی ما کشور است
سوال: عدد خوبی است؟
نیازی شهرکی: بله عدد بسیار خوبی است
سوال: و بیشترش در کدام استان هاست؟
نیازی شهرکی: ما در تامین آب‌های دیگر به طور مثال چاهها آب را از منهای صد متر ارتفاع به سطح زمین هدایت می‌کنیم خوب این انرژی بالایی دارد برق مصرفی دارد، پمپ و هزینه‌های تامین به شدت بالاست یا در پروژه‌های دیگر، قنات تنها پروژه‌ای است که هزینه‌ای بابت انتقال آب صورت نمی‌گیرد از دل زمین آب توسط میله چاه هسته‌ای منتقل میشود تا به سطح زمین برسد
سوال: آب بسیار خوبی هم هست و قابل قبول
نیازی شهرکی: بسیار با کیفیت
سوال: بله آن آب را نگاه می‌کنید کیف می‌کنید
نیازی شهرکی: بله دقیقا
سوال: ما در بخش امنیت خاک هم امسال در واقع ورود کرده و امنیت خاک را از بین برده یعنی دیگر آن خاک حاصلخیزی که باید باشد خیلی کم هست و یا خیلی جا‌ها به ندرت میشود پیدایش کرد در این زمینه هم فعالیتی برای حفظ امنیت خاک انجام شده
نیازی شهرکی: حالا ما سوال شما را کامل‌تر مطرح کنیم که آیا چالش‌های خاکمان چی هست اول تعریف کنیم عرض کردم الان خاک بستر تولید است یکی از چالش‌های ما شوری خاک است ما منابع آبی وقتی که فشار به آب‌های زیر زمینی وارد می‌کنیم آب‌ها کم کم دارند شور می‌شوند شوری خاک یک تهدیدی است برای خاک‌های زراعی، خاک مرغوب بوده و الان دارد شور میشود و از میزان تولیدش تحت تاثیر قرار میگیرد، موضوع دوم تغییر کاربری‌های غیر مجاز است که متاسفانه در استان تهران میزانش بسیار بالاست، استان‌های شمالی، البرز این ۴، ۵ استانی که با ریسک بالا که عرض کردم خدمتتان و تغییر کاربری هم اراضی را از مدار تولید خارج می‌کند و آثاری که دارد، موضوع بعدی چالش بعدی باقیمانده سموم و فلزات سنگین است باقیمانده سموم براساس سم پاشی‌ها و فلزات سنگین براساس آبیاری‌هایی که متاسفانه و احیانا بر اثر فاضلاب اعم از اینکه تصفیه شده باشد یا نشده باشد صورت میگیرد موضوع بعدی فرسایش خاک است ما یک فرسایش چه آبی و چه بادی، یکی از چالش‌های ما هم فرسایش خاک است و چالش آخرمان هم فقیر شدن خاک‌های ما از کربن از مواد عالی از فسفات، پتاس و سایر موادی که برای رشد گیاه ضروری است
سوال: علتش عدم بارش هاست یا کم آبی هاست یا استفاده نادرست انسان‌ها از خاک است؟
نیازی شهرکی: بخشی که طبیعی است مثلا فرسایش البته آن هم باید ما در حوزه آبخیز بحث آبخیر داری را مطرح کنیم روان آب‌ها هدایت کنیم که بحث فرسایش مطرح نشود، ولی خوب فرض می‌کنیم که آب بخشش طبیعی باشد یا فرسایش بادی که هست منتها مابقی آن توسط انسان صورت میگیرد وقتی ما فشار آب زیاد میشود خوب آب شور میشود بعد خاک شور میشود با آب شور به مرور زمین شور میشود وقتی ما میگوییم که تغییر کاربری غیر مجاز زمین را از مدار تولید خارج می‌کند خوب باید جلوی تغییر کاربری‌های غیر مجاز گرفته شود اصلا کلا تغییر کاربری چالش است غیر مجاز که دیگر بدتر است یا باقیمانده سموم و فلزات که فکر میکنم باید مدیریت شده سم پاشی‌ها صورت بگیرد حالا این که به واسطه کشت محصولات کشاورزی زمین فقیر می‌شوداز منابع کربنی و فسفات باید گیاه را تغذیه بدهیم و جبران شود
سوال: درباره عملکرد و اثر بخشی معاونت آب و خاک هم توضیح می‌فرمایید
نیازی شهرکی: اقدامات بسیار خوبی ما در حوزه زیرساختی، اجرا، در راستای ارتقای سیستم آبیاری صورت گرفته در مجموع استان‌ها و استان تهران که از همه اوضاعش بهتر است خدارو شکر من یک دو مثال در رابطه با استان تهران بزنم ما در کل کشور ۳۵ درصد اراضی مان مجهز شده به آبیاری تحت فشار ۲۹۰۰ هزار هکتار آبیاری تحت فشار صورت گرفته هشت ونیم میلیارد اراضی آبی داریمدر استان تهران ۸۰ درصد آب اراضی که قابلیت تحت فشار داشتند مجهز شدند عدد، عدد بسیار قابل قبولی است خیلی عدد قابل قبولی است ما راندمان آبیاری در کل کشور ۴۶، ۴۷ درصد داریم استان تهران ۶۳ درصد است، یعنی ۶۳ درصد آب مصرفی در اختیار گیاه قرار میگیردحالا یک اقدامات بسیار خوب بسیار دیگری صورت میدهیم یعنی تکنولوژیک پیشرفت کرده امسال هم که سال دانش بنیان است ما با این شرکت‌ها لینک شدیم من خدمت شما عرض بکنم یک موجودی جدیدا مطرح است که خوب ما گیاه عین انسان نیاز به آب دارد و نمی‌توانیم هر شش روز یک بار هر ۱۰ روز یک بار آبیاری کنیم به آن نیازی که آب دارد باید آب در اختیارش قرار بگیرد آمدیم مسائل خاک شناسی صورت گرفته ویک سری پارامتر‌ها از جو گرفته شده رطوبت، دما، بارش‌ها، اقلیم و توسط یک سیستم‌های کامپیوتری طراحی میشود برای آبیاری به این هم اقدام نشده، آمدیم یک سری سنجنده‌هایی در خاک قرار دادیم میزان رطوبت را هم به آن اضافه کردیم.
سوال: برای اینکه کمک کند
نیازی شهرکی: بله این باز رشد کرده که ۱۶ تا طرح عرض کردم در کشور دارد آزمایشی انجام میشود الان آمده آبیاری جدیدی مطرح شده آبیاری زیر سطحی، ما این آبی که در اختیار گیاه قرار میگیرد یا تبخیر میشود یا تعرق الان صحبت بر این استکه بیش از ۵۰ درصد آب تبخیر میشود چه بکنیم که تبخیر سطحی حذف بشود ما الان موضوع پیشرفته‌تر از آبیاری‌های نوین آبیاری زیر سطحی است یعنی چه برای زراعت چه برای باغ قطره چکان در زیر خاک عمق ۱۵ متری، ۲۰ متری تا ۴۰ سانتی متری خاک قرار میگیرد و آب قطره قطره در اختیار خاک قرار میگیرد این آخرین تکنولوژی ویا آخرین فناوری است که توسط شرکت‌های دانش بنیان بومی شده و الان پروژه‌ها در حال اجراست و انشالا یک انقلاب عظیمی در بحث راندمان آب در بخش کشاورزی در سالیان آتی انجام گیرد
سوال: و اجرای این طرح‌های آب و خاک در دستیابی به امنیت غذایی وتوسعه پایدار تا چه اندازه می‌تواند موثر باشد
نیازی شهرکی: بسیار مهم است، حیات هر موجود زنده آب است در مورد افزایش راندمان من عرض کردم ارتقا بهره وری تولید یک پایه اصلی اش زمین و خاک است ما مهمترین وظیفه مان این است که راندمان آبیاری را افزایش بدهیم روش‌های متعددی وجود دارد که عرض کردم، یک موضوع دیگری که نباید غافل بشویم ازش تقویت نقش مردم در حکمرانی آب و حفاظت از خاک است حالا شما رسانه ملی هم کمک کنید بالاخره مردم خودشان صاحب زمین هستند وقطعا خودشان باید دلشان بسوزد باید مشارکت کنیم و کمک کنیم این موضوع هم موضوع مهمی است که بسیار کمک می‌کند.
پایان
منبع: خبرگزاری صدا و سیما
کلیدواژه: راندمان آبیاری معاونت آب و خاک بهره وری تولید جهاد کشاورزی تغییر کاربری قرار می گیرد امنیت غذایی نیازی شهرکی بخش کشاورزی استان تهران راندمان آب کل کشور شور می شود بسیار خوب منابع آبی عرض کردم تحت فشار پروژه ها استان ها غیر مجاز یک موضوع منابع آب ۸۵ درصد درصد آب
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.iribnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری صدا و سیما» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۹۷۶۷۷۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
اجرای آبیاری قطره‌ای زیرسطحی در تاکستان‌های شیروان
به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای خراسان شمالی؛ کاهش بارندگی‌ها و منابع آبی شیروان در چند سال اخیر به یکی از چالش‌های اساسی برای کشاورزان و باغداران تبدیل شده، در این راستا برای اولین بار با همکاری جهاد کشاورزی، کاشت نهال انگور با روش آبیاری زیر سطحی در یکی از باغات این شهرستان آغاز شد.
کشاورزی و باغداری در شیروان به دلیل کم‌آبی دچار چالش زیادی شده لذا اجرای سامانه آبیاری زیرسطحی نه تنها روشی نوین برای رساندن کافی و به هنگام آب به درختان بلکه راهکاری در التیام زخم کم‌آبی شدید در این شهرستان است.
از جمله مزایای آبیاری قطره‌ای زیرسطحی این است که آب با استفاده از این روش به طور مستقیم در زیر خاک و پای ریشه تخلیه شده و در هم آنجا نیز به مصرف گیاه می‌رسد.
سامانه آبیاری زیرسطحی قطره‌ای نه تنها سبب کاهش تبخیر آب و از دست رفتن ناخواسته آن میشود بلکه درصد جذب آب توسط ریشه گیاه را به میزان مطلوبی افزایش میدهد.
دومین جلسه رسیدگی به اتهامات تتلو برگزار شد